امرداد ۱۳۹۳- اگر چه از تهران از ابتدا می توان وارد بزرگراه کرج شد و به سوی مراغه رفت اما بهتر است از میدان آزادی و جاده مخصوص کرج وارد جاده شهریار شوید و از سمت بویین زهرا و خرمدره به ابهر حرکت کنید و در حدود سلطانیه وارد بزرگراه به سوی زنجان شوید. مسیر یادشده در بیشتر نقاط با کشتزارها و باغها احاطه شده است وبسیار زیباست. بزرگراه را به سوی تبریز ادامه دهید و در تقاطع بزرگراه با جاده هشترود-مراغه از بزرگراه به سوی غرب (مراغه) خارج شوید. در مسیر یادشده از بزرگراه می توانید برای رفع عطش در اتاقکهای روستایی کنار بزرگراه هندوانه بخرید و با چاقو و سینی که در اختیارتان می گذارند برای ادامه مسیر آماده تر شوید. جاده هشترود به مراغه که از بین روستاها و گاه کنار کشتزارها و باغها می گذرد راهی بسیار زیباست.

دیدنی های باغ شهر تاریخی مراغه
مراغه از روی یک تپه در جنوب شرق شهر آغاز می شود و در یک دشت وسیع در دامنه ارتفاعات سهند گسترده می شود. شهری که بحق یکی از زیباترین شهرهای ایران باید آن را برشمرد. رودخانه صافی یا به قول ساکنان شهر، صوفی چای از سویی با آبیاری زمینها و ایجاد باغهای گسترده و سبز سیب و انگور در اطراف و در دل شهر و از سویی دیگر با گذر پر طراوت از میان شهر جلوه ای چشم نواز به مراغه داده است. جای تحسین دارد که مردم مراغه برخلاف مردم شهرهای بزرگی مانند اصفهان توانسته اند هنوز این رودخانه را زنده و زیبا در میان شهر خود نگه دارند. بوستانهای زیبا و در حال گسترش در کناره های رودخانه و پیست قایقرانی رودهای خروشان در این میان بر دل انگیزی صوفی چای می افزاید. در این بین فروش بستنی های بسیار خوشمزه و تخمه داغ لذت را از چشمها به چشایی می رساند.
شاید بدانید که اوج تمدن شهر تاریخی مراغه به اواخر سلجوقیان و اوایل ایلخانیان مربوط می شود. هلاکوخان از نوادگان چنگیز مغول فریفته زیبایی های مراغه شد و آن را به عنوان نخستین پایتخت ایلخانیان برگزید و این گزینش پس از چهل سال کشتار و غارت مغولها نه تنها نقطه عطف هنر و معماری در مراغه شد، بلکه مایه آزادی همه ادیان در سراسر ایران شد. کلیسای هوانس (یوهانس) از مهمترین یادگارهای آن زمان است یعنی تحت فرمانروایی هلاکو و اخلاف وی برای نخستین بار پس از یورش تازیان به ایران، ایرانیان مسیحی اجازه یافتند برای خود نیایشگاه بسازند، کاری که در زمان حکومت هموطنان خویش اجازه آن را نداشتند! حتما اکنون به این کلیسا بروید تا با تصور خود از پیشینه این نیایشگاه خدا و آنچه اکنون به چشم خود می بینید، تفاوت نگاه حکومت ایلخانی به همه مردم ایران و نگاه کنونی را متوجه شوید!
گنبد غفاریه از یادگارهای معماری دوران ایلخانی در کناره صوفی چای چشم را می نوازد. گنبد مدور و گنبد کبود در نزدیکی مرکز خرید مدرن «آتی سنتر» از دوران سلجوقیان و ایلخانیان به جا مانده اند. در گنبد کبود یکی از زیباترین نماهای ترکیبی آجر و کاشی با شکلهای هندسی جذاب نشان می دهد که آزادی و نگرش مساوی به همه ایرانیان چه دستاوردهای شگرفی داشته و می تواند داشته باشد. گنبد سرخ با آجرهای سرخ رنگ و باغی دلگشا در اطراف خود جایی دیدنی است. در محوطه گنبد سرخ حتما از ساعت خورشیدی جالبی که با همکاری بخش فرهنگی سفارت فرانسه در پایتخت نجوم ایران یعنی مراغه ساخته شده است، دیدن کنید. در کنار آن توضیح کافی در مورد چگونگی کارکرد آن وجود دارد. آرامگاه شاعر بزرگ مراغه، اوحدی مراغه ای، از آخرین یادگارهای انجمن آثار ملی ایران است، انجمنی که با کار بزرگ ساخت آرامگاه فردوسی در اوایل قرن حاضر خورشیدی کار خود را آغاز کرد و با یک برنامه ریزی دقیق برای مجهز کردن همه جای ایران به نقاطی با جاذبه گردشگری و کشاندن توریستها به جای جای ایران اقداماتی ساده ولی زیبا و ستودنی انجام داد. موزه تخصصی ایلخانی با سکه ها و دست ساخته های شیشه، سفال، کاشی، و فلزی از این دوره به شما نشان میدهد که نگاه مساوی به همه ملت بدون هر گونه تبعیض چه دستاوردهایی به همراه دارد.

رصدخانه مراغه

بدون شک جالب ترین کار دوره ایلخانی پایه گذاری یک دانشگاه بزرگ بین المللی بود که ما امروزه آن را فقط به نام رصدخانه مراغه می شناسیم. در دوره ایلخانی خواجه نصیرالدین طوسی از آزادی حاصل شده و کنار رفتن تحجر و رفع نگاه تبعیض آمیز حکومتب استفاده و تلاش کرد همه دانشمندان زنده باقی مانده زمان را از هر دین و مذهب و قومیت و نژاد در مراغه گرد هم آورد و از دانش آنها نه برای استحکام حکومت که برای گسترش آن و بهبود زندگی مردم سود جوید. سازه های متعدد و بزرگ در نزدیکی این مجموعه نشان می دهد که این مرکز تا چه حد گسترده شده بوده است. از کنار رصدخانه می توانید منظره سبز شهر مراغه را از بالا ببینید و از دورنمای سهند لذت ببرید. اکو و بازگشت صدا در سازه کنونی روی مخروبه رصدخانه برای بچه ها بسیار جالب و آموزنده است.

معبد مهر ورجوی

حتما از کنار ایستگاه راه آهن مراغه وارد جاده ورجوی شوید. اگر دوست دارید می توانید ابتدا از جاده ای که از میان باغهای روستای خانقاه می گذرد طی مسیر کنید و از هوای روحبخش آن لذت ببرید و سپس برگردید و به معبد مهر ورجوی بروید. همان گونه که شوهاد بسیار نشان می دهد در آذربایجان و آناتولی، غارها، معابد و گاه شهرهای زیرزمینی بزرگی با دست کنده شده است که به مردم کهن این مناطق نسبت داده می شود. معبد مهر ورجوی یکی از نمونه های آن است و در همه دوره ها مردم ورجوی از آن استفاده آیینی می کرده اند به گونه ای که علایم دین بهی، میتراییسم و اسلام در این نیایشگاه هنوز به چشم می خورد و هنوز هم مردم محلی آن جا را مقدس می دانند و در آن شمع می افروزند.

دره های سبز سهند

دره های سبزی که از سهند شروع می شوند تا نزدیک جاده هشترودبه مراغه ادامه  می یابند و می توانند یک روز شما را با لذت پر کنند. حدود ۵ کیلومکتر که از مراغه به سوی هشترود می روید، جاده ای وجود دارد که تابلوی به سمت “کرده ده” را در ابتدای خود دارد. وارد آن شوید و با رسیدن به روستای مردق در خیابانی به نام “پل سرخ” ادامه مسیر دهید تا به پل تاریخی مردق برسید. دوباره به جاده امروزی برگردید و آن را تا کرده ده ادامه دهید. دو طرف این راه باغهای گسترده سیب گاه تا نوک تپه را فرا گرفته است. در کرده ده از مردم محل عسل بخرید. عسل این ناحیه عالی است. اگر دوست داشته باشید می توانید جاده خاکی را تا نزدیکی قله سهند ادامه دهید وگرنه در کنار جاده و با اجازه از ساکنان مهربان آن در زیر درختان سیب اطراق کنید.

خوراک و اقامت در مراغه

یکی از نقاط ضعف مراغه اقامت است. پیدا کردن یک جای اقامتی خوب کار دشواری است. هتل بزرگ مراغه اگرچه از نظر فیزیکی و ظاهری شیک و با امکانات مناسب به نظر می رسد اما مدیریت آن در حد یک مسافرخانه باقی مانده است. در اتاق ما تهویه مطبوع وجود داشت ولی از آن جا که فقط یک دستگاه چیلر برای تالار و هتل بزرگ کار گذاشته اند از ساعت دو بعدازظهر تا ده شب یعنی در اوج گرما، تهویه در اتاق کار نمی کرد و اتاق ما گرم گرم بود و تهویه را به تالار هدایت کرده بودند! نظافت اتاقها روزانه انجام نمی شد. بیشتر کارکنان آموزش لازم برای کار خود را ندیده بودند و رفتار مناسبی نداشتند اما رستوران آن غذای خوبی دارد. توصیه می کنم از این هتل برای اقامت در مراغه استفاده نکنید.

در مراغه پیدا کردن خوراک خوب کار آسانی است. کبابی بهمن در میدان معلم و باغ رستوران عالیجناب در راه سد مراغه از جمله جاهایی بودند که غذای خوبی داشتند. در ضمن با توجه به نزدیکی بناب اگر خودرو دارید به کبابی آرین در بازار حلاجها سر بزنید.

در تابستان خیچه و سیب مراغه بسیار خوشمزه است. همچنین برای خرید شیرینی خوب می توانید به قنادی نور کنار هتل بزرگ مراغه بروید. فروشگاه عسل و پنیر سهند در سه راهی خیام و فروشگاه عسل امین در خیابان امام هم برای خرید مناسب هستند.

نکته ها

–          دقت بفرمایید که غار کبوتر(هامپوییل)، روستای زیبای گشایش، آرامگاه آقالار و موزه سنگ نگاره ها، مسجد ملا رستم و سد مراغه (علویان)، از دیگر جاذبه های دیدنی شهر مراغه هستند

–          دقت کنید که بعضی خیابانهای مرکز شهر در یک سمت فقط برای حرکت تاکسی ها و اتوبوسها آزاد است نه خودروهای شخصی.