شهریور ۱۳۹۱- وارد خانه می شود. همه چیز عادی به نظر می رسد. همسرش کمی مضطرب است. تازه ازدواج کرده اند. همسرش به او می گوید: من خیلی تو رو دوست دارم و می خوام که همیشه هر دوتامون سالم و سرحال باشیم. او پاسخ می دهد: «منظورت چیه؟ من هم تو رو دوست دارم.» همسر می گوید: اگر آدم خودش رو چکاپ بکنه، خوبه، مگه نه؟ او می گوید: آره ولی چکاپ چی؟ ما که خیلی جوون هستیم. همسرش می گوید: چکاپ ایدز! فکرش رو بکن بدون این که خون بدیم، بدون این که کسی بفهمه، توی خونه با یک آزمایش آسون خیالمون راحت می شه. نظرت چیه؟

مدتی ست که آزمایش خانگی ویروس ایدز (HIV) روانه بازار شده است. در این آزمایش با یک سواب پنبه ای نمونه ای از آب دهان تهیه می شود، کاری که نیاز به مهارت خاصی ندارد و از سوی دیگر، مانند دریافت نمونه خون، نگران کننده یا دردآور نیست. سپس سواب پنبه ای در لوله ای که حاوی مواد معرف آنتی بادی ضد HIV-1 و HIV-2 است قرار می گیرد. روی لوله یک علامت «C» وجود دارد. اگر نمونه برداری درست انجام شده باشد، جلوی حرف C یک خط پدیدار می شود. اگر پس از بیست دقیقه جلوی حرف «T» روی لوله، خطی پدیدار نشود یعنی بزاق دهان فرد فاقد آنتی بادی ضد ویروس ایدز است اما اگر جلوی حرف T  خط ظاهر شود به معنای مثبت شدن آزمایش خواهد بود.

روانپزشکان معتقدند این آزمایش می تواند قدم بلندی به سوی اطمینان دادن به طرفین باشد که از لحاظ ایدز سالم هستند و مشکلی ندارند. اما پزشکان نگران هستند که استفاده از این آزمایش باعث شود نزدیکی های بدون محافظ (کاندوم) افزایش یابد و سایر بیماری ها مانند هپاتیت و … شیوع بیشتری پیدا کنند یا موارد آبستنی ناخواسته افزایش یابد.

درخواست از شریک جنسی برای انجام آزمایش کار ساده ای نیست. بسیاری از متخصصین معتقد هستند که اگر بدون زمینه چینی از کسی برای آزمایش درخواست شود، او آن را رد می کند اما با کمی صحبت زمینه ای، می توان فضای مناسب برای پذیرش آزمایش را پدید آورد.

وقتی در یک مرکز نگهداری بیماران ایدز، نظرشان درباره این آزمایش پرسیده شد گفتند: این آزمایش گران است. کسی که آن قدر پول دارد که این کیت آزمایش را بخرد به طور معمول امکانات و دانش لازم برای مراقبت از خودش در برابر ایدز را هم دارد. این بیماران معتقدند اکثر کسانی که از راه جنسی به ایدز مبتلا می شوند، در رابطه جنسی در موضع ضعف هستند و در اکثر این موارد، شریک جنسی آنها به هیچ عنوان حاضر به انجام آزمایش نمی شود. در نظر بگیرید زنی که شوهرش حاضر نیست از کاندوم استفاده کند آیا می تواند او را قانع کند که برایش آزمایش صورت گیرد؟

برخی از افراد پژوهشگر در جامعه این آزمایش را عامل افزایش نزدیکی های بدون محافظ و خطرناک می دانند. یکی از آنها می گوید: یک آزمایش انجام می دهند و بیست دقیقه بعد بدون در نظر گرفتن سایر بیماری ها یا مشکلات بدون کاندوم ارتباط جنسی برقرار می کنند. ترس از ایدز این نزدیکی ها را کم کرده بود ولی حالا …

اما به نظر می رسد این آزمایش بتواند از نزدیکی با افراد مبتلا به ایدز بکاهد. متاسفانه در حدود بیست درصد از موارد بیمار، ابتلای خود به بیماری را فاش نمی کنند و به نزدیکی بدون محافظ اقدام می کنند.

نباید فراموش کرد که تست OraQuick بی نقص نیست. وقتی پاسخ آزمایش منفی است تقریباً با احتمال ۹۳ درصد شخص عفونی نیست زیرا برخی افراد ویروس را دارند اما هنوز بدنشان آنتی بادی ضد ویروس را ترشح نکرده است.

آزمایشی که روی ۱۰۱ زوج انجام شد با نتایج زیر همراه بود: پاسخ آزمون ده نفر مثبت شد و بدین ترتیب فهمیدند به ویروس ایدز آلوده هستند. بیست و سه مرد از انجام آزمون طفره رفتند که دو نفر از آنها بعداً اعتراف کردند که قبلاً می دانستند ایدز دارند و نمی خواستند باز با این واقعیت روبه رو شوند. هفت نفر از آنها با عصبانیت با قضیه رو به رو شدند و یک نفر از محل خارج شد و ارتباط خود را قطع کرده است.

شرکت سازنده حاضر نیست اظهار کند که پیش از نزدیکی زوجها این آزمایش را انجام دهند. آنها نمی خواهند گرفتار تبعات قانونی ۷ درصد پاسخ منفی کاذب آزمایش شوند. آنها قرار است روی جعبه محصول برچسبی بزنند که هیچ تصمیمی نباید فقط بر پایه این آزمون گرفته شود. یکی از پزشکان جمله جالبی می گفت: «اگر چنین آزمایشی ۳۰ سال پیش وجود داشت بسیاری از افراد هم اکنون زنده بودند.» باید این واقعیت را در نظر داشت که دانستن هرگز چیز بدی نیست.