انادا، مانی توبا، موزه حقوق بشر کانادا. شوکه شدم خیلی برایم جالب بود نخست عکس اشوزرتشت و پس از آن عکس کورش بزرگ. این دو نفر پیشگامان حقوق بشر در جهان بوده اند.

تاریخ حقوق بشر را تا هزار یا هزاران سال باید در ایران جستجو کرد: اشوزرتشت به عنوان نخستین کسی ست که اصول حقوق بشر را دریافت و گسترش داد و این حرفی نسیت از زبان من، این سخن مستند موجود در موزه حقوق بشر کاناداست. اما چه چیزی اشوزرتشت را به عنوان پیشگام حقوق بشر جهان شناسانده است.

گاتها نخستین بیانیه جهانی حقوق بشر

فراخوان همه انسانها بدون هرگونه تبعیض به شنیدن سخنان و گزینش راه مورد نظر حتی راه بد، گفته ای است که حتی امروز هم بسیاری از افراد حتی طاقت شنیدن آن را ندارند. اشوزرتشت هزاران سال پیش ۳-۴ اصل نخست بیانیه امروزی حقوق بشر را در همین بند گاتها خلاصه کرده است: بندی که از آزادی بدون تبعیض حرف می زند و به گزینش انسان پس از اندیشیدن چنین احترام می گذارد و هیچ خشونتی را در برابر کسانی که بدی گزیده اند پیشنهاد نمی دهد.

فراخوان دختر خویش به برگزیدن همسرش از روی آگاهی و مشورت، نمونه بارزی ست از این که نخستین کسی که آشکارا از آزادی و عدم تبعیض در جهان نوشت و سخن گفت اشوزرتشت بوده است، یعنی همان چیزی که در اصل شانزده بیانیه امروزی حقوق بشرسازمان ملل بر آن تاکید شده است.

فراخوان همه انسانها به “اشا” و فره وشی چه مفهومی دارد؟ آیا اگر اشوزرتشت به جای فراخواندن همه انسانها فقط دسته ای از آنها را جدا می کرد و مثلا از واژه های پیروان زرتشت یا آریاییها یا … استفاده می کرد و فقط آنها را به اشا فرا می خواند باز هم به عنوان نخستین گسترش دهنده حقوق بشر در موزه ها و کتب معرفی می شد؟

اگر اشوزرتشت به دنبال یادآوری آزار و اذیت کرپانها، آنها را سزاوار خشونت می دانست کسی از او این چنین یاد می کرد؟ اگر اشوزرتشت پس از پذیرش دین بهی از سوی پادشاه کیانی ایران، گشتاسب، وی را به جنگ و کشتن کرپانها و دیگر دشمنان خود تشویق می کرد باز هم من می توانستم چنین از مهد حقوق بشر جهان قلم بزنم؟

این اگرها به تعداد بندهای گاتها قابل تداوم است ولی بگذارید یک بار دیگر خودمان را به خواندن گاتها و اندیشیدن به آن از زاویه نگاه خودمان فرا بخوانیم. تفسیرهای من که هیچ، تفاسیر استادان را کنار بگذاریم و سروده های این مرد اندیشمند و هموطن خود را مورد تفکر قرار دهیم: تفکر خودمان در مورد گفته هایی از هزاران سال پیش، گفته هایی که نه تنها امروز مبتنی بر دانش و به روز است بلکه هرگز کهنه نمی شود.

موزه حقوق بشر کانادا

شما هم می توانید اطلاعات بیشتر در این مورد را از وب سایت زیر به دست آورید:

http://humanrights.ca

در زیر هم با سپاس از دوست خوبم شروین عکس اشوزرتشت و کورش بزرگ به عنوان پیشگامان حقوق بشر در جهان را ببینید: